อีสานใต้ เป็นพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง มีแม่น้ำมูลไหลผ่าน ด้านล่างติดเทือกเขาพนมดงรักและชายแดนกัมพูชา ผู้คนมีหลายเผ่าพันธุ์อาศัยอยู่ร่วมกันมานานนับพันปีก่อนเกิดอาณาจักรขอม(เขมร) และก่อนเกิดอาณาจักรสุโขทัย ดูได้จากซากเมืองโบราณหลายแห่งริมฝั่งแม่น้ำมูล และโครงกระดูก ขวานฟ้า เครื่องสำริดโบราณ ที่ขุดพบที่โคราช บุรีรัมย์ สุรินทร์ อุบล ฯลฯในยุคถัดมาเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรเจนละบก (เจนละน้ำ)อยู่บริเวณกัมพูชาปัจจุบัน ก่อนจะอยู่ภายใต้อาณาจักรขอมซึ่งมีศูนย์กลางที่บริเวณนครวัด นครธม เมืองเสียมเรียบ กัมพูชา เมื่อประมาณ 1000 กว่าปีที่ผ่านมา เห็นหลักฐานจากปราสาทหินพิมาย(โคราช) พนมรุ้ง-เมืองต่ำ(บุรีรัมย์) ศรีขรภูมิ(สุรินทร์) สระกำแพง(ศรีสะเกษ) ก่อนจะมาเป็นประเทศราชขึ้นกับอาณาจักรอยุธยา และล้านช้างเป็นบางช่วง ในท้ายที่สุดก็ขึ้นกับกรุงธนบุรี และกรุงเทพฯนักปราชญ์หลายคนเช่น รศ.ศรีศักดิ์ วัลลิโภดม ให้ความเห็นว่าภาพกองทัพเสียมกุ๊ก ในปราสาทนครวัด หมายถึงพวกเสียมในเขตอีสานใต้ที่ถูกเกณฑ์ไปช่วยกองทัพเขมรรบกับพวกจาม ซึ่งคนในเขตอีสานใต้มีหลายเผ่าพันธุ์ทั้ง กูย(ส่วย) เขมร ลาว ไทย ข่า ฯลฯ ซึ่งสืบทอดมาจนปัจจุบัน อีสานใต้ปัจจุบันครอบคลุมจังหวัด ชัยภูมิ นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี